این دارو برای تسکین دردهای متوسط تا شدید تجویز میشود. خاصیت تسکین درد در ترامادول حدود 10 برابر ضعیف تر از مرفین است. علاوه بر این ترامادول باعث جلوگیری از بازجذب "نورآدرنالین" شده و این امر باعث ایجاد نوعی خاصیت، مانند داروهای ضدافسردگی و همچنین هوشیاری میشود و برعکس مرفین، فرد مصرف کننده را فعال‌تر می‌کند، حتی در برخی از مصرف‌کنندگان احتمال گرفتگی عضلانی نیز کاهش می یابد.
با خوردن 100 میلی گرم ترامادول سطح خونی دارو در دو ساعت به حداکثر می‌رسد. حدود 20 درصد ترامادول به پروتئین خون بسته میشود. 30 درصد ترامادول بصورت تغییر نیافته و 60 درصد آن بصورت متابولیتهای شکسته شده در کبد از راه ادرار دفع میشود.
مدت زمان تاثیر ترامادول 4 تا 6 ساعت است و موارد مصرف آن برای تسکین درد معمولا به مدت کمتر از 5 روز و به مقدار 50 تا 100 میلی گرم هر 8 ساعت تجویز میشود، همچنین این دارو جهت درمان سندروم پای بی‌قرار نیز تجویز میشود.
این دارو نخستین بار توسط شرکت آلمانی گروننتال (Grünenthal) در دهه 1970 با نام تجاری ترامال (®Tramal) ساخته شد. گروننتال در سالهای بعد حق تولید ترامادول را به شرکتهای متعددی در سراسر دنیا واگذار کرد.
ترامادول معمولاً به شکل نمک هیدروکلراید تولید شده و به دو شکل خوراکی (بیشتر کپسول و قرص) و آمپول به بازار عرضه میشود. مقدار جذب و تأثیر فرم تزریقی ترامادول بسیار بیشتر از فرم خوراکی است.
ترکیب ترامادول و استامینوفن نیز در بازار موجود است که البته در کشور عرضه نمی‌شود اما در خارج از ایران به صورت قرص، آمپول، کپسول و قطره موجود است. مصرف قطره خوراکی آن رایج‌تر است و برعکس اکثر داروهای اپیوئیدی شامل قوانین داروهای مخدر نمی‌شود و با نسخه عادی پزشک قابل تهیه است.
مصرف ترامادول موجب وابستگی روانی و جسمی شبیه اعتیاد به تریاک میشود و با قطع ناگهانی دارو علائم اضطراب، تعریق، بی‌خوابی، تهوع و لرز، اسهال، درد عضلانی، سندروم پای بی‌قرار (RLS)، ترس و بیقراری، گرگرفتگی و گزگز پیش می‌آید.
ترامادول به علت خاصیت سرخوشی، نعشگی و ضدافسردگی به شدت مورد سوءمصرف قرار می‌گیرد و اکثراً در میان جوانان این مخدر به اشتباه حدس زده میشود و خطر اعتیاد به آن در نظر گرفته نمی‌شود.
ترامادول با نسخه پزشک قابل تهیه است و در اکثر کشورها شامل قوانین داروهای مخدر نمی‌شود با این وجود خاصیت اعتیاد آور آن کمتر از دیگر مواد اپیوئیدی نیست.
علائم جسمی ترک ترامادول احتمالاً به علت خواص ضدافسردگی این دارو (جلوگیری از بازجذب سروتونین و نورآدرنالین) شدیدتر از علائم ترک مخدرهایی مانند تریاک است، حتی بعد از قطع مصرف کوتاه مدت ترامادول علائمی مانند بی خوابی، سندروم پای بی‌قرار (RLS) و افسردگی بروز می‌کند.
مصرف بدون وقفه آن در طولانی مدت باعث ایجاد مقاومت بدنی نسبت به مواد اپیوییدی شده و دوز مصرف آن باید افزایش یابد تا اثری مشابه مقدار مصرف اولیه را ایجاد کند، مدتی بعد از قطع مصرف دارو مقاومت بدنی نسبت به ترامادول و دیگر مواد اپیوئیدی به حالت اولیه بر می‌گردد.
عوارض جانبی
عوارض مشابه دیگر داروهای شبه‌تریاک (تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، خشکی دهان،یبوست، افت فشار خون، تعریق، خارش) در ترامادول هم دیده میشود اما احتمال بروز دپرسیون تنفسی که کشنده‌ترین عارضه این گروه داروهاست، با ترامادول خوراکی نسبت به مرفین کمتر است.
مصرف این دارو به علت افزایش سطح سروتونین، بیشتر از دیگر مواد اپیوئیدی ایجاد حالت تهوع می‌کند، همچین باعث بی خوابی میشود. مصرف بیشتر از 400 میلی گرم ترامادول برای افراد بدون مقاومت بدنی در مقابل مواد اپیوئیدی خطرناک است.
یکی از عوارض نادر ولی خطرناک مصرف ترامادول تشنج است. تشنج معمولا در اثر مصرف زیاد این دارو یا مصرف دارو در بیماران صرعی یا بیمارانی که دچار آسیب مغزی شده‌اند با بیمارانی که مشکلات کبدی کلیوی (دفع دارو دچار اختلال گشته و افزایش مقدار دارو در خون) دارند و یا معتادان به الکل ایجاد میشود. همچنین احتمال وابستگی دارویی و بروز علائم ترک مشابه دیگر ترکیبات شبه تریاک هم وجود دارد.
یکی دیگر از عوارض نادر ترامادول (چهار تا پنج ساعت پس از مصرف) افزایش فشار خون به همراه سردرد شدید است.
لطفا مراقب سلامتی خودتان باشید.
